Description
Stefan Sveyqin ən çox oxunan əsərlərindən biri “Üç Ustad” – Balzak, Dikkens və Dostoyevski şəxsiyyətlərinin mətnlər üzərindən analizinə həsr olunub.
“Dostoyevskinin dərinliklərinə enən yol nə qədər qaranlıq, orada açılan mənzərələr necə tutqun, özbaşınalığı necə də əzicidir, faciənin izləri çökmüş üz cizgiləri ilə necə də sirli şəkildə bənzərdir!
Qəlbin uçurumlarla dolu cəhənnəm burulğanları, ruhunun al-qırmızı alovları, ölümün öz əlləriylə qazılaraq cəhənnəmin düz ortasına aparan dərin kömür quyusudur. Bu insanın dünyası nə qədər də qaranlıqdır və bu qaranlıq nə qədər də əzabla doludur! Ah, “ən dərin qatlarına qədər gözyaşı ilə sulanmış” bu torpaqda nəcə də böyük bir yas, dərinliklərində isə cəhənnəm burulğanları var, onları min il əvvəl görmüş Dantenin təsvirlərindəkindən necə də daha qaranlıqdır.
Dünyəviliklərinin xilas olmamış qurbanları, öz duyğularının məğlubları, ehtiras ilanları tərəfindən bərk-bərk sarılıb, ruhun bütün qamçıları altında əzab çəkib, azğınlaşmış qəzəblərinin tufanında köpürüblər, ah və ah, Dostoyevskinin dünyası necə bir dünyadır! Bütün sevinclərin ətrafı divarla hörülüb, bütün ümidlər qovrulub, əzabdan xilas olmanın yolu yoxdur, sonsuz yüksəklikdə hörülmüş divar bütün qurbanlarını əhatə edib!
Heç bir mərhəmət onları, onun personajlarını öz dərinliklərindən xilas edə bilməz, heç bir qiyamət saatı Tanrı qulunun öz əzablarından yaratdığı bu cəhənnəmi dağıda bilməz.”